یادداشت / کریم خورسندی مژدهی / باز باران خبر
استان گیلان به لحاظ شرایط اقلیمی و آب و هوایی یکی از مرغوب ترین و حاصل خیزترین زمین های کشاورزی کشور را دارد و در کنار آن وجود رودخانه های فراوان و نهرهای آب از عوامل توسعه کشاورزی این استان می باشد. اما این موضوع طی سالیان اخیر به دلیل کاهش بارش ها و تغییرات آب و هوایی و همچنین احداث سدهای بالا دست در ورای سد سفیدرود باعث شده تا کشاورزی گیلان هم دچار بی آبی و چالش آب کشاورزی شود و این در استانی که معروف به استان کشاورزی است یعنی یک بحران و ایجاد شدن مشکلات اقتصادی برای مردم و کشاورزانی که چشمشان به همین آب و هوای مناسب خوش بود. البته این همه ماجرا نیست و قطعا سال به سال بر دشواری های کار کشاورزی و کشت برنج در استان افزوده شده و به نوعی جنگ آب از گیلان آغاز می شود!
کشت برنج که یکی از مهمترین فعالیت های کشاورزی مردم گیلان است، سال هاست که با چالش کم آبی مواجهه می باشد و از آنجایی که زمستان‌های پر بارشی را نداریم و ذخیره آب سد سفید رود هم به خوبی انجام نمی شود، شرکت آب منطقه ای گیلان به عنوان متولی توزیع آب کشاورزی چند سالی است با زمانبندی و نوبت دهی آب گذاری کانال ها، رودخانه ها و مزارع استان اقدام به مدیریت منابع آبی می‌کند تا کشاورزان سراسر استان بتوانند از آن بهره لازم را ببرند؛ ضمن اینکه در تیر و مرداد ماه امسال بارش های موسمی مثل امداد های غیبی به مدد و یاری مردم و مسئولان استان رسیدند تا چالش کم آبی کمتر نمایان شود.
در همین ارتباط پرفسور کردوانی( متوفی ۲۸ مرداد ۱۴۰۰) پدر کویرشناسی کشورمان می گفت: چرا نمی فهمید که دیگر آب نیست؟!
کار از برگزاری سمینار و کنفرانس گذشته و متاسفانه دشت های کشور نشست کرده و دیگر آن ظرفیت نگهداری آب را ندارد. بطور مثال سطح آب در شهر جهرم ۵۷۰ متر در رفسنجان ۴۵۰ متر و در شهریار ۳۰۰ متر پایین رفته و متاسفانه تا ۵ سال آینده در کشورمان جنگ بر سر آب بین استان ها و شهرها علنی خواهد شد و بحران آب ایران را خواهد بلعید! باید باور کنیم که امروز دیگر میدان واقعی جنگ در حوزه آب است و حتی آمریکا و مسئله هسته ای و… تهدید دراز مدتی نیست و این بحران آب است که واقعا امنیت ملی ایران را تهدید می کند.
البته مردم کشورمان از قبل فرهنگ صحیح مصرف آب را بلد بوده و هستند، چون که توانسته اند سه هزار سال با اقلیم خشک و کم آب ایران کنار بیایند. بنا بر اظهارات مرحوم کردوانی جنگ پراکنده آب در ایران هم اکنون به گونه ای خزنده و آرام شروع شده و فقط اخبار آن منتشر نمی شود.
در حال حاضر این جنگ به صورت پراکنده رخ می دهد اما تا پنج سال آینده شاهد جنگ فراگیر آب در داخل شهرها و بین مردم مناطق و استان ها خواهیم بود و این آن خطری است که امنیت ما را تهدید می کند و شوربختانه بعضی از مسئولان و سیاستمداران چشم خود را روی آن بسته اند! بر این اساس باید بپذیریم که ایران تشنه است و همه باید برای خارج شدن از بحران کم آبی تلاش کنیم و این فقط با صرفه جویی و مدیریت منابع آبی موجود ممکن خواهد بود.
یعنی اگر فقط در روز یک لیوان آب کمتر مصرف کنیم روزی ۱۷ هزار لیتر آب ذخیره می شود.ضمن اینکه طبق گفته های ناسا ایران از ۸ سال پیش وارد دوره ۳۰ ساله خشکسالی شده و اگر من و تو و ما و کل جامعه و دولت به فکر نباشیم تا ۱۰ سال آتی ایران کاملا بیابانی و خشک خواهد شد؛ چرا که طبق گزارش ناسا شدت خشکسالی در ایران به حدی هست که کشاورزی ایران به کل نابود و ایران تبدیل به وارد کننده محض محصولات زراعی و کشاورزی خواهد شد!
روی این اصل اگر برنامه ریزی و تدابیر جدی انجام نشود ایران از کشور نیمه خشک به یک کشور خشک مثل عربستان و مغولستان تبدیل خواهد شد.ضمن اینکه میانگین بارش جهانی هر سال ۸۰۰ میلیمتر و در ایران در حالت نرمال ۲۵۰ میلیمتر می باشد در حالیکه سرعت تبخیر آب در ایران ۴ برابر دنیاست و جالب اینکه میانگین مصرف آب توسط کاربران خانگی در ایران ۲ برابر میانگین جهانی می باشد و این یعنی فاجعه و واقعا باید به آن فکر کرد. البته فقط با انجام ۲۵ درصد صرفه جویی می توانیم از این بحران عبور کنیم!
پس بر عموم مردم کشورمان واجب است تا این هشدار را جدی گرفته و موقع شستن ظروف، لباس، اتومبیل، مسواک زدن و حتی وضو گرفتن و حمام کردن به ارزش آب فکر کنیم!
