افزایش مداوم جمعیت شهری به همراه شکل گیری نیازهای جدید و متنوع شهروندان، مسئولیت مدیران شهری را روز به روز با اهمیت تر می کند، به نحوی که وظایف مدیریت شهری در دهه حاضر (دهه ۹۰) با دهه های گذشته هم از لحاظ حجم کاری و هم از لحاظ نوع وظایف قابل مقایسه نمی باشد و دیگر نمی توان با دیدی صرفاً خدماتی به مدیریت شهری نگریست؛ حال اگر مدیریت شهری شهرهای کوچک هم وظایفی از این قبیل را بر عهده بگیرند، ریشه بسیاری از مسائل و مشکلات شهری مانند بیکاری به ویژه بیکاری نیروی تحصیلکرده تا حد زیادی حل خواهد شد، اما مدیران شهری علیرغم داشتن امکانات و پتانسیلهای فراوان تصور می کنند با ترمیم آسفالت چند خیابان اصلی شهر و کاشتن چند نهال به عنوان فضای سبز وظیفه خود را به خوبی انجام داده اند!
حال با این توصیفات از مدیریت شهری ، مسأله این است که تعدد در انتخاب شهردار به عنوان اصلی ترین رکن مدیریت شهری، تخصص پایین سایر مدیران شهری و عدم درک درست از نیازهای واقعی شهروندان، فرصت کافی جهت شناخت وضعیت موجود، شناسایی وضعیت مطلوب و همچنین آگاهی از عملکرد مدیریت شهری جهت هدایت برنامه ریزی ها را از مدیران شهری می گیرد.
مسأله دیگر مبحث اشتغال شهروندان می باشد که این معضل در تمامی شهرهای کشور مشهود است که همکاری تمامی ادارات، سازمانها و ارگانها جهت کاهش این اصلی ترین معضل بیکاری را می طلبد؛ یکی از این نهادها مدیریت شهری می باشد، مدیریت شهری با در اختیار داشتن امکانات، اختیارات و تخصص هایی که دارد می تواند ازطریق زمینه سازی و بستر آفرینی برای کارآفرینان، وظیفه خود را در زمینه حل این مسأله به انجام برساند. ازآنجایی که در هر برنامه ریزی و حرکتی به سمت توسعه، اولین قدم شناسایی وضع موجود میباشد، در مبحث مدیریت شهری نیز جهت فائق آمدن بر مشکلات و کارآمدی هر چه بیشتر، اولین قدم، آگاهی از نیازها و حد مطلوب مورد انتظار شهروندان می با شد که از طریق سنجش عملکرد، این مهم قابل دسترسی است.
وظایف کنونی مدیریت شهری (صرف نظر از تنوع و اختلاف در نظام های اجتماعی و سیاسی گوناگون) تنها محدود به مواردی از قبیل برنامه ریزی، خدمات رسانی، مدیریت فرهنگ محلی، انجام پروژ ه های عمرانی و… نمی شود، بلکه جهت دهی فعالیت های شهری و ترسیم چشم انداز شهر در راستای دستیابی به توسعه پایدار از جمله مهمترین وظایف مدیران شهری به شمار می رود و یک مدیر شهری باید بتواند در دنیای رقابتی نقاط قوت وضعف شهر خود را شناخته و درصدد تقویت مزایای رقابتی آن برآید.
بسیاری معتقدند که جامعه آینده، جامعه ای شهرنشین خواهد بود، بنابراین شهرها به جای این که مکانهایی بی ثمر برای سرمایه گذاری اقتصادی یا تراکم کارگران بیکار با انبوه مشکلات اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی باشند، باید به مراکز رشد و پویایی اقتصادی و اجتماعی در چارچوب ملی بدل شوند. این مراکز باید آفرینش گر فرصتهایی ارزنده برای رفاه و توسعه نه تنها جمعیت ساکن در آن بلکه جمعیت تمامی کشور باشد.
دکتر مصطفی عباسی – حقوقدان
