باز باران خبر/ بحث پیری جمعیت کشور ما و به ویژه با به صدا درآمدن سوت قطار پرسرعت سالمندی در استان گیلان، نکته ای است که هر انسان متعهد و آینده نگری را به طور جدی به تأمل و تفکر و وادار می کند و احساس نگرانی به هر شخص متعهدی که نگاه حسابگرانه به آینده دارد، دست می دهد. برخورداری از جمعیت زیاد امری استراتژیک است که قدرت های فراوانی را در اختیار یک ممکلت قرار می دهد و نیروی نظامی قدرتمندی که موجب هراس دشمنان باشد، تنها یکی از آن ها به شمار می رود و به عنوان مثال می توان به کشور چین اشاره کرد.
وقتی به کشورهای مختلف جهان نگاه می کنیم، در می یابیم که رهبران آن ها به درستی مسئله کاهش جمعیت و خطرات جدی آن را به خوبی دریافته و فعالیت های گوناگونی را برای برطرف سازی این نقص در پیش گرفته اند.
بررسی مشوق های متنوعی که در کشورهای اروپایی، روسیه و… که برای خانواده ها در نظر گرفته شده تا زوج های جوان نسبت به داشتن فرزندان متعدد و خانواده پرجمعیت راغب شوند، بیانگر فهم درست مسئولین آن ها از این معضل و احساس مسئولیت دولتمردانشان برای جبران کاستی های گذشته است.
بر اساس آمارهای جهانی از جمله کشورهایی که در زمینه کاهش جمعیت وضعیت به شدت خطرناکی دارند، ایران است. تبلیغات گسترده برای کاستن از جمعیت طرح شعار« فرزند کمتر، زندگی بهتر » از دوره طاغوت آغاز شده و متاسفانه بعد از پیروزی انقلاب به دلیل عدم درک صحیح از سوی متولیان بهداشت از اهمیت جمعیت در تثبیت هژمونی یک کشور، همان تبلیغات منفی به شکلی همه جانبه ادامه یافته و سرانجام نرخ جمعیت کشورمان در مسیر نزولی شدید قرار گرفت.
هشدارهای پیاپی
مقام معظم رهبری از ده سال قبل با درایت همیشگی خویش متوجه این خطر بزرگ گردیده و به طور منظم به دولت های وقت در باره حل این مشکل پیاپی هشدار دادند. اما به دلیل غربزدگی عده ای و به سبب تحصیل و اقامت
چندین ساله در کشورهای اروپایی و آمریکا، چنین تذکراتی مورد توجه شایسته قرار نگرفت. گویا که اکثر آن ها فقط مأمور بودند تا خواسته های غربی ها را در جهت کاهش سریع جمعیت کشور تحقق بخشند!
طبق اظهارات کارشناسان، کشور ما تنها یک فرصت کوتاه هفت ساله دارد تا به جبران این کمبود بزرگ بپردازد. وضعیت شکننده ای که هر لحظه آن، باید به دقت مورد بهره برداری صحیح و حکیمانه قرار گیرد. البته از سوی دیگر لازم به یادآوری است که ما یک زمان بی نظیر ده ساله را از دست داده ایم که خود چالشی دشوار به حساب می آید.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم و ریاست جمهوری حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی مجددا برنامه افزایش جمعیت در دستور کار قرار گرفت، ولی به نظر می رسد که این هدف با مشوق های ناچیزی که اعلام شده، چندان قابلیت اجرا نخواهد داشت و به همین دلیل، نیازمند بازنگری اساسی است.
نگاهی به وضعیت اقتصادی اکثر مردم، ضعف شدید ارزش پول ملی، گرانی محصولات تولید داخلی، افزایش هزینه ارایه خدمات گوناگون در بازار و… بیانگر آن است که اگر دولت سیزدهم به دنبال تشویق مردم و گرایش آنان به سوی فرزندآوری است، باید فورا و در کوتاه ترین زمان ممکن، نکات زیر را مورد توجه قرار دهد:
۱ـ بیکاری جوانان: اولین پیش نیاز این است که باید برای جوانان بیکار ـ به ویژه مردان جوان ـ کار واشتغال پایدار ایجاد کرد تا برای تشکیل خانواده و بعد از آن فرزندآوری درآمد مناسب داشته باشند؛ مسلما بدون پول نمی توان یک خانواده دو نفره را اداره کرد تا چه رسد به اینکه چند بچه هم داشته باشند. بدیهی است مسئولینی که دارای حقوق های کلان هستند، مشکلاتی از این دست را درک نمی کنند، حتی اگر در شعارها، سخنرانی ها یا مصاحبه ها، مطالبی نظیر این را بر زبان آورند.
۲ ـ اشتغال زنان خانه دار: دومین پیش نیاز شغل به حساب آوردن «خانه داری» است تا مادران جوان بتوانند با دریافت حقوق و بدون نگرانی از آینده و با خیال آسوده به تربیت فرزندان خویش که سرمایه های ارزشمند و بدون جایگزین کشور محسوب می شوند، بپردازند. بدون شک بانوی جوانی که در اداره موسسه یا شرکت دولتی یا خصوصی شاغل است، نمی تواند به طور همزمان به نگهداری از چند فرزند خردسال خویش پرداخته و در باره تعلیم و تربیت آن ها وقت کافی بگذارد.
۳ ـ داشتن مسکن مناسب: سومین پیش نیاز داشتن مسکن مناسب و وسیع برای سکونت حداقل شش نفر است که شامل والدین و چهار فرزند است؛ در حالی که خانه های احداث شده در پروژه «مسکن مهر» کوچکتر از این میزان است و در نتیجه باید خانه های ویلایی یا آپارتمانی بزرگتر و در سطح وسیع در کل کشور ساخته شوند.
■ تبلیغات منفی!
اکنون کسانی که دارای چند فرزند هستند به دلیل تبلیغات منفی از سال های گذشته تا به امروز از یافتن خانه های اجاره ای برای یک خانواده پرجمعیت عاجز می باشند، زیرا صاحبخانه ها حاضر نیستند که منازل خویش را به خانواده ای که دارای چند بچه می باشند، اجاره دهند. البته بدون درنظر گرفتن صعود سرسام آور و بدون نظارت کرایه ها که بار اضافی و بسیار سنگینی را به خانواده ها تحمیل می نماید.
۴ ـ تأمین هزینه های جاری: چهارمین پیش نیاز اعطای یارانه های ویژه برای تأمین هزینه های جاری خانواده
های جوانی است که علاقمند به داشتن فرزندان متعدد هستند. زیرا امروزه اگر به عنوان مثال به بازار پوشاک مراجعه کنید، خواهید دید که هزینه های تهیه لباس یک بچه ـ از نوزادی تا جوانی ـ بسیار بیشتر از یک آدم بالغ است و وقتی تعداد بچه ها افزایش یابد، طبیعتا بر سایر مخارج نیز به طور چشمگیری افزوده می شود و بقیه مخارج، داستان جداگانه و پُرغصه خود را دارند؛ در حالی که اکنون شنیده ها حاکی از آن است که دولت برخی وام های قرض الحسنه را به عنوان تشویق، مطرح کرده که در عمل نشان از ادامه خط مخالفت با افزایش جمعیت دارد که بسی مایه تأسف است.
خانواده هایی که به اندازه کافی و حتی بیش از حد معمول با مشکلات عدیده مالی دست و پنجه نرم می کنند، چگونه می توانند هزینه اضافه شدن فرزندان جدید را تأمین کنند؟ تازه وام قرض الحسنه به این معنا است که باید قسطش در موعد مقرر پرداخت شود. حال سرپرست خانواده با کدام درآمد می تواند هم خرج خانواده را بدهد و هم اقساط بانک را پرداخت نماید؟!
این گونه جهت گیری های غلط گویای آن است که تصمیم گیرندگان چنین طرح هایی یا خودشان فرزند ندارند یا آن قدر سن و سالشان بالا رفته که دیگر نمی توانند فرزند جدیدی بیاورند یا سطح درآمدشان به حدی خوب است که درد اقشار ضعیف و حتی متوسط را درک نمی کنند!
در هر صورت از چنین تصمیم گیری هایی هیچگونه بوی احساس مسئولیت و دلسوزی در برابر یک مسئله بسیار مهم و راهبردی به نام افزایش جمعیت به مشام نمی رسد.
بدین خاطر باید سریعا دستورالعمل های شایسته و متناسب با نیاز جامعه تدوین و برای اجرا به بدنه دولت و سازمان های تابعه مانند تأمین اجتماعی، بیمه تکمیلی و سیستم آموزشی کشور، بخشنامه گردیده و بر اجرای صحیح و به موقع آن به دقت نظارت شده و با مسئولین و سازمان هایی که در این باره کوتاهی کنند، برخورد جدی و بدون اغماض صورت گیرد.
۵ ـ رسیدگی های فوری: پنجمین پیش نیاز رسیدگی فوری به وضعیت خانواده هایی است که همین حالا دارای چند فرزند کوچک و بزرگ هستند و در کار تأمین هزینه های آن مانده اند و روزگارشان به سختی و با رنج فراوان می گذرد؛ زیرا وقتی به این ها رسیدگی نشده و مشکلات شان مرتفع نگردد، خانواده های دیگری که آن ها را مورد توجه قرار می دهند، هرگز جرأت رفتن به سوی پروژه افزایش فرزند را نخواهند داشت.
۶ ـ تبلیغات تلویزیونی و سینمایی: ششمین پیش نیاز ساختن سریال های متنوع تلویزیونی و فیلم های سینمایی است که در آن خانواده های پرجمعیت به شکلی مطلوب و قابل قبول به نمایش درآیند. در حالی که اکنون اکثر بازیگران تلویزیون، سینما و حتی بعضی از ورزشکارانی که به شهرت رسیده اند، خودشان به عوامل تهاجم فرهنگی غرب تبدیل شده و به خاطر دریافت مجوز اقامت یا گرفتن فلان جایزه در یک جشنواره خارجی، حاضرند با درآغوش گرفتن سگ های زینتی یا حیوانات کوچک و بزرگ دیگر هر ذلتی را به جان بخرند تا مورد توجه غربی ها قرار گیرند.
بدون تردید دولت باید در این بخش به طور غیرمستقیم سرمایه گذاری گسترده ای انجام داده و تکلیف بسیاری از تهیه کنندگان، کارگردانان و بازیگران را با مسایل جاری کشور معلوم کند. زیرا تا این حد بیگانه پرستی و خودباختگی که در سینمای ایران دیده می شود در سینمای کشورهای اروپایی و آمریکا و حتی کشور هند ـ بالیوود ـ هرگز وجود ندارد.
۷ ـ هزینه های پزشکی و بیمارستانی: هفتمین پیش نیاز کنترل دقیق و نظارت همه جانبه بر هزینه های پزشکی و بیمارستانی در مورد مادران بارداری است که می خواهند بچه دار شوند. اکنون با یک بررسی ساده می توان دریافت که برخی پزشکان آزمایش ها، سونوگرافی ها و عکسبرداری های چندبعدی اضافی برای این گروه از مادران می نویسند و کارها را به نحوی پیش می برند که آنان ناچار شوند در بیمارستان های خصوصی بستری شده و عمل سزارین را بپذیرند و بیش از ده تا پانزده میلیون تومان هزینه پزشک جراح و بیمارستان را بپردازند در حالی که اگر بیمارستان های دولتی به خوبی تجهیز شده و به پرسنل و پزشکان آن ها به شایستگی رسیدگی می شد، نیازی به بستری شدن در بیمارستان خصوصی نبود. از سوی دیگر پزشکان نامبرده، یاد گرفته اند که چگونه و با چه شیوه هایی مادران باردار را از زایمان طبیعی بترسانند و آنان را به سوی جراحی و یا سقط جنین سوق دهند. همه این موارد و مسایل دیگری که در این مسیر پیش می آید، به زیان پروژه فرزندآوری در کشور ما تمام می شود.
■ نتیجه بحث:
نتیجه بحث آن است که زمان برای جبران کاهش جمعیت، فوق العاده کوتاه و فرصت بسیار اندک است. به شکلی که حتی اگر یک روز به بطالت، سهل انگاری و کندی از دست برود، در یک دهه آینده مسئولین ناچار خواهند شد از کشورهای دیگر جمعیت وارد کنند که آن نیز خطرات جبران ناپذیر فرهنگی و مذهبی خاص خود را دارد و همان خواهد شد که دشمنان طی سال های قبل به دنبال تحقق آن بوده اند.
