یادداشت / سید عبدالباقی اسحاقی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ به رهبری حضرت امام خمینی(رض) و پیروی ملت شریف ایران از آن بزرگوار و همراهی با وی در تمامی صحنه ها، هیجانات ناشی از انقلاب اندک اندک کاهش یافت و اوضاع مملکت تقریبا آرام شد و به طور طبیعی نوبت به انتخاب یک نظام سیاسی مناسب برای اداره کشور رسید.
احزاب و گروه های فعال سیاسی در آن زمان هر یک نظرات خاص خودشان داشتند و هر گروه تلاش می کرد که با تبلیغات گسترده ـ سخنرانی ها، مصاحبه ها، نگارش مقالات در روزنامه ها و مجلات ـ جامعه را به سوی خود متمایل کند.
در این میان بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران به دلیل زیرکی مثال زدنی، قدرت رهبری تحسین برانگیز، سابقه طولانی در امر مبارزه با رژیم ستمشاهی، آشنایی جامع با تاریخ ایران و به خصوص مشروطه و پس از آن تا زمان سقوط سلسله قاجار و روی کار آمدن رضاخان پهلوی و حوادثی که در زمان پادشاهی وی رخ داد ـ که تماما به زیان ایران بود ـ و نیز مشاهده حوادث پدیدآمده در دوره دکتر محمد مصدق و آیت الله سیدابوالقاسم کاشانی که به مسلط شدن طرفداران رژیم شاه انجامید و همچنین تدبر در اوضاع سیاسی پس از انقلاب، وی را بر آن داشت که خود وارد صحنه شود، حرف آخر را بزند و به مجادلات بی فایده که کشور را در حال بلاتکلیفی نگاه می داشت، پایان دهد؛ زیرا این جریان می توانست تشتت و تفرقه را در میان اقشار ملت، دامن بزند و انقلاب اسلامی را از اهداف اصلی و زیربنایی اش دور کند.
در نتیجه امام(ره) با قاطعیت به این مسئله ورود کرد و از مردم خواست که به «نظام جمهوری اسلامی» رأی دهند. اقشار مختلف مردم نیز به دعوت ایشان لبیک گفته و چهل و چهار سال است که تا پای جان ایستاده اند.
آن بزرگوار اصطلاح «جمهوری اسلامی» را برای اولین بار ـ هنگامی که در کشور فرانسه و شهر پاریس حضور داشت ـ در تاریخ سیاسی ایران ابداع کرده و آن را کاملا متکی به آرای ملت دانست.
ایشان عمیقا معتقد بود که مردم صاحب اصلی نظام هستند و مشارکت آنان موجب ادامه و تثبیت انقلاب می باشد.
همچنین آن مرد بزرگ، همبستگی مردم را عامل اصلی خنثی نمودن توطئه های دشمنان داخلی و خارجی می دانست.
حضرت امام اعتقاد داشت که حضور مردم در پای صندوق های رأی، باید انبوه و حداکثری باشد تا سبب ناامیدی دشمنان در خارج از کشور و شکست خوردگان سیاسی در داخل گردد و شعارهای آنان مبنی بر ناکارآمدی نظام باطل شود.
از دیدگاه امام خمینی انتخابات یکی از مهمترین رویکردهای سیاسی، برای حفظ اسلام و حکومت اسلامی بود و همواره تأکید داشت که باید دقیقا در زمان تعیین شده ـ نه یک روز زودتر و نه یک روز دیرتر ـ برگزار شود. زیرا آن را برای کشور، سرنوشت ساز و مؤثر می دانست.
امام در مورد جایگاه سخن گفتن از انتخابات بر موارد زیر تأکید فراوانی داشت:
۱ ـ فراهم کردن شرایط انتخابات آزاد و سالم که تحت سلطه و نفوذ بیگانان نباشد.
۲ ـ حضور همگانی در انتخابات به عنوان یک امتیاز بزرگ سیاسی در سطح بین الملل.
۳ ـ شیوه های انتخاب فرد اصلح[= شایسته] که بتواند اهداف نظام و مردم را به درستی و به موقع تحقق بخشد.
۴ ـ گوشزد کردن اهمیت نقش مردم در انتخابات به عنوان صاحبان اصلی کشور.
۵ ـ میدان ندادن به دشمنان اسلام در جهت کمرنگ کردن انتخابات.
۶ ـ پرهیز از اختلاف و تفرقه در انتخابات که سبب کاهش آراء می گردد.
۷ ـ لزوم بصیرت و هوشیاری انتخاب کنندگان در زمان رأی دادن تا جلوی ورود افراد ناصالح یا مزدور به مجلس گرفته شود.
۸ ـ مشورت با افراد متعهد، باتقوا، غیروابسته به شرق و غرب، دارای اطلاعات کافی و دانا در هنگام رأی دادن.
۹ ـ رأی ندادن به افرادی که ماهیت آن ها بر شخص رأی دهنده، روشن نیست یا در باره او و عقایدش، تردیدهایی وجود دارد.
۱۰ ـ دقت در رأی دادن به افرادی که هم خودشان خوب باشند و هم به جمهوری اسلامی معتقد و متعهد باشند و به درد مملکت بخورند.
■ توصیه های انتخاباتی: اینک به ذکر بعضی توصیه های انتخاباتی آن بزرگوار، اشاره می کنیم:
۱ ـ «…توجه دارید که دشمنان اسلام در نظر دارند کاری بکنند که انتخابات درست صورت نگیرد و از دست مسلمان ها و متعهدین خارج شود. ولی شما باید تمام قدرتتان را صرف کنید که به خوبی انجام شود. انتخابات یک محکی هم برای خودتان است که ببینید آیا می خواهید انتخاب اصلح بکنید برای خودتان یا برای اسلام؟ اگر برای خودتان باشد، شیطانی است».
(منبع: صحیفه امام/ج۱۸/ص۱۹۶)
۲ ـ «…هیچ کس در انتخابات بر دیگری مقدم نیست، همه افراد ملت، یک جور هستند در انتخابات، یعنی همان آدمی که یک کار کوچکی انجام میدهد با آن کسی که در رأس همه امور هست، در باب انتخابات هیچ با هم فرقی ندارند، این یک رأی دارد، آن هم یک رأی دارد».
(منبع: صحیفه امام/همان/ص۳۸۱)
۳ ـ «مردم کشور را حالا از خودشان میدانند و میدانند که سرنوشت کشور، با انتخابات است. اینطور نیست که حالا بگویند ما انتخاب کنیم برای کی؟. انتخاب می کنند برای خودشان. پیشتر این حرف بود که خوب به ما چه ربط دارد انتخابات؟ به ما کاری ندارند، آنها به مصالح ما کاری ندارند. اما امروز این حرف نیست، مردم شرکت می کنند و من امیدوارم که هرچه بیشتر شرکت بکنند در انتخابات. این وظیفه ای است الهی، وظیفه ای است ملی، وظیفه ای است انسانی، وظیفه ای است که ما باید به آن عمل بکنیم، همه مان باید در انتخابات شرکت بکنیم.
(منبع: صحیفه امام/همان/۳۸۱)
۴ ـ «مردم در انتخابات موظفند، موظف شرعی هستند که اختلافات و این یک امری است که بین همه هست، یعنی یک تکلیفی متوجه به همه هست، به من طلبه که اینجا نشسته ام و به شما علما و همه علمای بلاد و همه قشرهای ملت، همه روشنفکران، همه نویسندگان، گویندگان، به همه تکلیف شرعی است که نگذارید مسئله، مثل مسئله مشروطیت بشود.
(منبع: صحیفه امام/ج۱۸،/ص۱۷۳.)
۵ ـ «در انتخابات توجه کنند، مردم را توجه بدهید به اینکه شما میخواهید اسلام را حفظ کنید، باید منتخبین شما اشخاصی باشند که توجه به اسلام داشته باشند، متعهد به اسلام باشند، بازیگر نباشند، به شرق و غرب توجه نداشته باشند. باید تکلیف کرد به مردم که وقتی انتخابات پیش آمد به طور شایسته، روحانیون عمل کنند، وعاظ عمل کنند و مردم هم به تبع آن ها عمل کنند تا یک مجلسی داشته باشیم که دیگر در آن هیچ اشخاصی که مخالف با وجهه جمهوریت هستند، نداشته باشیم».
(منبع: صحیفه امام/ /همان/ص۱۷۳.)
نتیجه بحث
نتیجه بحث این که وقتی ما به دنبال یک حکومت مردمسالار دینی هستیم، باید از سازوکارهای مناسب استفاده کنیم که یکی از آن ها، برگزاری انتخابات عمومی و سراسری به بهترین شکل ممکن و سپردن اداره امور به دست برگزیدگان ملت است.
کلیدواژه ها : امام خمینی(ره) ،انتخابات ، مجلس ، اسلام ، جمهوریت
