باز باران خبر/ نژادهای بومی به دلیل دارا بودن ویژگی های منحصر به فرد جزو ذخایر ژنتیکی کشور محسوب شده و شناخت بیشتر ساختار ژنتیکی آنها به حفظ و حراست آنها و به تدوین برنامه های اصلاح نژادی کمک خواهد کرد؛ پایش، شناسایی و ثبت جمعیت‌ها و نژادهای بومی هر کشور ضرورتی انکار ناپذیر است.
با هدف حفظ ذخایر ژنتیکی و احیاء نژادهای بومی موجود در کشور پروژه ثبت و پایش جمعیت اسب کاسپین توسط بخش تحقیقات علوم دامی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان مورد مطالعه قرار گرفت.
دکتر علیرضا فلاح نصرت آباد، رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان با اشاره به اجرای این پروژه و اهمیت حفظ ذخایر ژنتیکی دام بومی موجود در کشور گفت: این کار با هدف توسعه تحقیقات کاربردی، استفاده بهینه از توانمندی های موجود استان و کشور در زمینه اسب کاسپین در محیط های طبیعی و خاستگاهشان انجام می شود.
وی با اشاره به اینکه مجتمع تحقیقات، آموزش و حفظ ذخایر ژنتیکی اسب کاسپین از سال ۱۳۸۹ در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان و زیر نظر موسسه تحقیقات علوم دامی کشور تاسیس و راه اندازی شده اظهار داشت: براساس برنامه راهبردی تحقیقات حفظ ذخایر ژنتیکی دامی کشور، حفاظت از ذخایر ژنتیکی اسب کاسپین برعهده مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی گیلان گذاشته شده و این مجتمع تنها مرکز حفظ ذخایر ژنتیکی و تحقیقات اسب کاسپین در ایران و منطقه می باشد که با توجه به خط های خونی متنوع که طی سالیان متمادی حفظ گردیده آن را از این لحاظ متمایز گردانده است.
دکترهوشنگ دهقان زاده، معاون پژوهش و فناوری مرکز تحقیقات و مسئول بخش تحقیقات علوم دامی و مجتمع تحقیقات، آموزش و حفظ ذخایر ژنتیکی اسب کاسپین به عنوان مجری پروژه گفت: این جمعیت‌ها علاوه بر آنکه میراث ملی یک کشور هستند به عنوان میراثی جهانی نیز مطرح می‌باشند؛ این جمعیت‌ها حاصل هزاران سال انتخاب طبیعی و مصنوعی و سازگاری با شرایط اقلیمی زیستگاه‌های طبیعی خود هستند و اطلاعات حاصل از شناسایی و ثبت جمعیت‌های در خطر انقراض کارکرد حفاظتی نیز داشته و برای هر نوع تصمیم‌گیری و تدوین استراتژی های حفاظت از ذخایر ژنتیکی مورد نیاز می باشند که امروزه با تغییر نگرش اسب‌داران و افزایش اختلاط نژادهای مختلف اسب با یکدیگر، جمعیت اسبان خالص به شدت روند کاهشی داشته و این امر ایجاب می‌نماید که سازمان‌های مرتبط مسئول نسبت به حفظ ذخائر ژنتیکی اسب اقدامات موثری را انجام دهند.
وی ادامه داد: به منظور حفظ، توسعه و افزایش اندازه واقعی و مؤثر جمعیت اسب کاسپین و انجام عملیات اصلاح نژادی در آینده با هدف بهبود عملکرد آنها در گام اول نیاز به پایش، شناسایی و ثبت این جمعیت‌ها می‌باشد.
شایان ذکر است این پروژه از سال ۱۳۹۷ آغاز گردیده و پس از مراحل شناسایی و ثبت مشخصات اولیه و غربال فنوتیپی در مرحله بعد اقدام به غربال ژنتیکی، تعیین ژنوتیپ، تست ها و آزمون های مرتبط و تشکیل بانک اطلاعات ژنوتیپی و فنوتیپی شده و در انتها انتظار می رود که تشکیل کتاب تبارنامه اولیه و انساب جمعیت پایه قابل دسترس گردد.
