باز باران خبر/ در مراجعه به فرهنگ لغت استاد معین برای واژه زیزفون جهت درک بهتر نام این تئاتر آمده است: درختی زینتی با برگ‌های منفرد و دندانه‌دار و نوک‌تیز و گل‌های سفید خوش‌بو که مصرف دارویی دارد.
مثال وجود بازیگران خوب در یک اثر مثال وجود مواد خوب در تهیه یک غذاست و گویی همه مواد آن غذای خوب باشد اما آشپز باید از خوب بودن این مواد نهایت استفاده را ببرد، کاری که به مشابه همان آشپز از کارگردان این اثر برنیامد و متاسفانه در ساده ترین فرم ممکن از لحاظ کارگردانی شاهد اثری بی رمق و بی نهایت ساده در حد اتود نوشته های ویسنی یک بودیم یعنی یک اتود دست نویس یک ایده که نویسنده چندان هنوز به نمایشنامه شدنش اطمینان نداشته باشد؛اما بگذارید ببینیم ویسنی یک کیست؟
ماتئی ویسنی‌یک یا ماتِی ویشنیِک نمایشنامه‌نویس، شاعر و روزنامه‌نگار فرانسوی رومانیایی تبار است. یکی از معروف‌ترین آثار او نمایشنامه‌ای با نام بلند «داستان خرس‌های پاندا به روایت یک ساکسیفونیست که دوست دختری در فرانکفورت دارد» است که از سال ۱۹۸۸ به زبان‌های مختلف دنیا ترجمه و اجرا شده است.
ماتئی ویسنی‌یک در سال ۱۹۵۶ در شهر رادیوتس رومانی زاده شد. او در رشته تاریخ و فلسفه ادامه تحصیل داد و از سال ۱۹۷۷ نمایشنامه‌نویسی را آغاز کرد و در سال ۱۹۸۴ جایزه اتحادیه نویسندگان رومانیایی را برای بهترین کتاب شعر دریافت کرد.
ویسنی‌یک طی مدت ۱۰ سال نمایشنامه‌های زیادی نوشت که همه آنها در کشورش ممنوع شدند. یک رمان و دو فیلمنامه او نیز به همین سرنوشت دچار شدند. وی در سپتامبر ۱۹۸۷ در پی دعوت بنیاد فرهنگی پاریس به فرانسه رفت و پس از درخواست پناهندگی سیاسی در این کشور اقامت گزید.
پس از سقوط حکومت کمونیستی رومانی، ویسنی‌یک در دسامبر ۱۹۸۹ به کشورش بازگشت و افزون بر انتشار آثارش در رومانی، فعالیت‌های ادبی و هنری را از سر گرفت.
نمایش قصه دو اتفاق از دو منظر کاملا متفاوت است؛ زنی برای دوست خود توضیح میدهد که رفتارهای مردی آنطرف خیابان را با ادا اطوار خود کنترل می کند، در حالی که چند دقیقه بعد آن مرد همان اتفاق را برای دوست خود توضیح می دهد اما اینبار او معتقد است که رفتارهای آن زن را خودش کنترل می کند و گویی این توهم عشق یا تصاحب یک عشق برای این دو به یک بازی ده ساله تبدیل شده است.
آنقدر زمان این اتود نمایشی محدود و کم است که کارگردان ناچار شده نوازنده آکاردون بیاورد و چند دقیقه در میانه این دو اتفاق ساده مخاطب را به شنیدن صدای آکاردون مشغول کند تا یک وقت نمایش در حد پیش نمایش یا میان برنامه نباشد و مجوز اجرا نتواند داشته باشد.
اما همانطور که ابتدا هم گفتم حضور بازیگرانی چون شقایق آقامحمدی و طوبا رحمانی نیا و محمد رسایلی که از ذخایر بازیگری استان ما هستند سبب شد تا معدود تماشاگرانی به دیدن اثر بیایند و این برای ادامه کار کاظم زاده مژدهی به عنوان مدرس بازیگری و کارگردانی از یک طرف و از طرف دیگر کسی که تجربه حضور در جشنواره فجر و جشنواره ماه حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی یا سوره را دارد، شاید خوب نباشد و یا شاید به مرور دارد کیفیت آثار خود را به کمیتی فراوان اما پر شمار آثار نمایشی بدل می‌کند.
در آثار قبلی این کارگردان ابتکارات کارگردانی سبب می شد تا لحظه های جذاب خلق شود اما در این اثر از آن بارقه های امیدبخش کارگردانی چیزی نصیب مخاطب نمی شود و از آن هزینه ای که برای بازسازی رئالیستی نمای یک آپارتمان دیدیم، می شد تنها از عبور نگاه یک بیننده از پنجره ای ساده گذشت و نیاز به هزینه های اضافه نبود.
در بخشی از همین اجرا که گویی میان پرده اجرای دیگر قرار بود باشد، عدم هماهنگی بین گفته های بازیگر زن و مرد نشان می داد که در بعضی اجراها نیاز به تمرین بیشتر یا قراردادهای صوتی بیشتری بود؛ گویی به قول سینماگران به قدر کافی اثر لیپ سینک (هماهنگی گفتار با تصویر حرکات لب) نشده بود و فاصله معناداری بین رفتار بازیگران در یک سمت خیابان یا متن دیالوگ ها در سمت دیگر خیابان ایجاد شده است.
ضمن تشکر از حضور افرادی که تهیه کننده اثر بودند و تشویق دیگر عزیزانی که می توانند در زمینه تهیه کنندگی آثار نمایشی در شهر ما پا پیش بگذارند گویا هنوز تعبیر درستی برای واژه دراماتورژ بین اهالی این نمایش اتفاق نیافتاده و حداقل این امر در این اثر محقق نگردیده است.
ضمن اینکه باید اشاره ای هم داشته باشیم به دیگر عوامل اثر مانند
دستیار کارگردان:بهاره خوش پسند بازیگران: محمدرسائلی، شقایق آقامحمدی، سعید داوری و طوبی رحمان نیا
طراح صحنه:محمد رسائلی
مدیر صحنه و اجرای نور:صدرا اصغری
طراح لباس:الهه غلامرضاپور
ساخت تیزر:افشین پورقربان
طراح پوستر:گلناز همام دستیارصحنه:مجتبی قدیمی صفت
و در خاتمه اینکه در روزهای که بیماری کرونا می رود تا کمرنگ تر شود،
امیدواریم که روزی به طور کامل این سایه شوم از سر سالن های تئاتر کنار برود و شاهد اجراهای متوالی آثار نمایشی در شهر باران های نقره ای باشیم.
افشین عموزاده لیچایی – دکترای تخصصی تئاتر و عضو هیات علمی دانشگاه گیلان
