سیزدهم خرداد ماه امسال مصادف است با هیجدهمین سالگرد ارتحال ملکوتی جانباز شهید؛ آیت الله شیخ صادق احسانبخش(ره) ـ نماینده اسبق حضرت امام و مقام معظم رهبری در استان گیلان و امام جمعه فقید شهرستان رشت ـ که در ۱۳ خرداد ۱۳۸۰ شمسی روی در نقاب خاک کشید و کارنامه موفقی در طول عمر پر برکتش از خویشتن بر جای نهاد.
مردی که نام و یادش همچنان در دل های مردم قدرشناس گیلان، زنده بوده و روزی نیست که از برجستگان شایسته استان که به سرای باقی شتافته اند، یادی شود و آقای احسانبخش در آن میان به نیکوترین شکل مورد تمجید جامعه گیلانی ـ شهری و روستایی ـ قرار نگیرد.
شاید مناسب باشد که در این ایام به بازخوانی ویژگی ها و نیز صفحاتی از کارنامه آن عزیز سفر کرده، همت گماشته و برخی از امتیازاتی که برای آن شهید والامقام می توان برشمرد را به گیلانیان حق شناس، مسئولین محترم استان و نیز نسل جوانی که آن بزرگوار را از نزدیک ندیده اند، تقدیم گردد:
– مردمی بودن:
آیت ا… احسانبخش، مردی از جنس مردم بود که با مردم زیست و تا پایان عمر مردمی باقی ماند. شخصیتی که تمام همتش، تأمین رفاه و آسایش هموطنانش بود و در این مسیر نه تنها کوتاهی از او سر نزد، بلکه هرگونه سستی و کندی از سوی مسئولین استان را بر نمی تابید و با قدرت و صلابت در خطبه های نماز جمعه به آنان تشر می زد و دلسوزانه تذکر می داد. اصولا یکی از دلایل محبوبیت وی که پس از شهادتش تا به امروز روند صعودی نیز داشته همین طرفداری خالصانه از اقشار آسیب پذیر جامعه بوده است.
– سخت کوشی:
ایشان بهترین الگوی سخت کوشی برای همه گیلانیان بود و با آن که پس از هدف قرار گرفتن توسط تروریست های مامور شده از سوی سازمان منافقین در مسجد کاسه فروشان ـ که با نارنجک جنگی به سویش هجوم بردند ـ به مقام جانبازی نایل گردید و تا پایان حیات با مشکلات جسمی فراوانی ـ ناشی از ترور ـ دست و پنجه نرم می کرد، اما هیچگاه از انجام وظایف روزانه اش بازنایستاد و مردم هرگز لحظه ای خستگی در چهره، گفتار و رفتارش مشاهده نکردند.
تحمل فراوان در برابر مشکلات: پدرم یکی از مقاوم ترین انسان هایی بود که من در عمرم دیده ام. تنبلی، سهل انگاری، ناامیدی و دلسردی نزد وی معنا نداشت و در پیمودن مسیر الهی که همان راه امام راحل(رض) بود، هرگز تردیدی به خود راه نداد و تا پایان کار و آخرین لحظه ای که در بیمارستان از هوش رفت، با بردباری و تدبیر مثال زدنی، به انجام وظیفه پرداخت.
– بهترین حافظه:
کسانی که از نزدیک با ایشان آشنایی یا همنشینی داشتند، می توانند گواهی دهند که شهید احسانبخش یکی از بهترین حافظه ها را داشت.
شخصیتی که می توانست همزمان چندین کار متفاوت را با هم انجام دهد. بدون این که دچار مشکل شود. وی تمام وقایع زندگی خویش ـ از دوران کودکی تا زمانی که در آن می زیست ـ را بسیار دقیق و با ذکر جزئیات، به یاد داشت.
همه جاهایی که در استان گیلان و مناطق دیگر که برای ایراد سخنرانی یا حضور در جلسات گوناگون، رفته و با افرادی که روبرو شده یا مهمان آن ها بود را در خاطر داشت و هنگام دیدار مجدد با آنان وقتی اسامی آنها را با ذکر زمان و مکان می گفت، طرف مقابل از قوت حافظه ایشان شگفت زده می شد.
آن مرحوم کلیه مطالب کتاب هایی که برای نوشتن کتاب شریف سی و پنج جلدی «آثارالصادقین» به آن ها مراجعه کرده بود را سطر به سطر از حفظ داشت. علمای متعددی در سفر به گیلان در خلال بحث های علمی از مشاهده توان استدلال و حافظه وی، بهت زده شده و زبان به تحسین می گشودند و این خاطره را در جاهای دیگر هم نقل می نمودند که یکی از برجسته ترین آن ها، آیت الله محمدی ری شهری است که با مشاهده تسلط فوق العاده وی بر صفحه به صفحه متن مجلدات کتاب شریف بحارالأنوار شگفتی خود را ابراز کرد.
– تسلط بر مسایل اقتصادی:
ایشان به دلیل هوش سرشاری که داشت آمارهای به روزشده تولیدات مراکز صنعتی، کشاورزی و تجاری استان را به ذهن سپرده و دسته بندی می کرد تا در هنگام دیدار با رؤسای جمهور، وزیران و تصمیم سازان ارشد کشور، با زیرکی فراوان، وسعت و دقت اطلاعاتش را به رخ آنان بکشد و حرف خود را با اعتماد بنفس، اثبات نماید.
– بصیرت و روشن بینی سیاسی:
آیت الله احسانبخش در حوادث سیاسی مختلف، نشان داد که در مسئله دفاع از «ولایت فقیه» و اطاعت از ولی فقیه زمان، با گروه های سیاسی چپ و راست با هر اسم و رسمی هیچ بده و بستانی ندارد.
پشتیبانی از جبهه های نبرد حق علیه باطل:
حافظه تاریخی گیلانیان غیور، هرگز اعزام کامیون های هزار و هزار و پانصد دستگاهی حامل کمک های مردمی به جبهه ها در ۸ سال دفاع مقدس که توسط آیت ا… احسانبخش، ساماندهی شده بود را از یاد نمی برد. شیوه جالبی که موجب شد به عنوان یک سنت حسنه در کشور، مرسوم شود.
– دشمنی منافقین و علت ترور ایشان:
منافقان وطنی پس از ترور ایشان در مسجد کاسه فروشان، علت این جنایت را سطح بالای مؤثر بودن آیت الله احسانبخش در ایجاد اتحاد و انسجام میان روحانیون استان و فعال کردن این قشر تأثیرگذار در شهرها و روستاها، اعلام نمودند.
– نگارش کتب متعدد:
شیخ صادق پس از جان به در بردن از ترور همزمان با کارهای جاری نسبت به نگارش کتب متعدد ـ بیش از ۶۰ جلد ـ همت گماشت و فقط برای تألیف کتاب آثارالصادقین ـ که یک دانشنامه روایی و حدیثی جامع است ـ به تنهایی، هر روز، بیش از ۵ ساعت مطالعه کرده و بر این عمل، تقید عجیبی داشت.
او حتی در هنگام سفر به تهران و قم در داخل ماشین به مطالعه و نوشتن ادامه می داد و بارها می گفت: «آرزویم این است که شهرهای مسیر، به خصوص پل لوشان را ببینم. چون آن قدر سرگرم خواندن می شوم که هر کار دیگری را از یاد می برم. پاسدارها هم که مرا غرق در مطالعه می بینند، حال و هوای کتابی ام را به هم نزده، تذکر نمی دهند که به فلان شهر یا پل لوشان رسیده ایم».
محبوبیت در میان بازاریان، کشاورزان و صیادان و… :
آیت الله احسانبخش در میان اهل بازار، کشاورزی، باغداری، صیادی و دیگر اصناف، افراد کاربلد، امین و معتمدی داشت که اخبار و مشکلات را به طور روزانه به وی منتقل می کردند و گاهی در طول هفته، شخصا به صنوف مختلف سرکشی کرده، از آنان خرید نموده و همچون یک پدر مهربان از نزدیک و صمیمانه با آنها به گفتگو و تبادل نظر می پرداخت. به همین خاطر در میان مسئولین کشور مشهور بود که دقیق ترین اطلاعات و دیدگاه ها در هر زمینه، متعلق به نماینده امام و رهبری در استان گیلان است که در نوع خود یک متخصص بی نظیر و چند وجهی می باشد.
– اطلاعات به روز پیرامون رویدادهای ورزشی:
ایشان مسایل ورزشی بین المللی، کشوری و استانی را به طور منظم تعقیب می کرد. به همین دلیل همه چهره های نامدار ورزشی هرگاه که به گیلان سفر می کردند، حتما به خانه ما آمده و با ایشان دیدار می نمودند. حتی یک بار که «محمدعلی کلی» قهرمان بوکس جهان در سال های دور به گیلان آمد، هنگام ملاقات با وی از گستردگی آگاهی مرحوم پدر، پیرامون ورزش های مختلف و نیز شخص خودش شگفت زده شد.
– خطبه های تحلیلی در نماز جمعه ها:
خطبه های تحلیلی و پیش بینی های سیاسی ایشان در مسایل بین المللی و داخلی، مورد توجه همگان قرار داشت و کلیه مردم استان های شمالی، اردبیل، زنجان و قزوین، مشتری پروپا قرص بازپخش خطبه های وی در روزهای شنبه بودند.
شهید احسانبخش برای ایراد خطبه ها در طول هفته جدیدترین نشریات و کتاب های چاپ شده در بازار را تهیه نموده و ساعت ها جهت مطالعه آن ها وقت می گذاشت و حتما شب ها به اخبار رسانه های خارجی به دقت گوش فرامی داد تا صحبت هایش برای نمازگزاران و همچنین شنوندگان و بینندگان صدا و سیما تکراری، تاریخ گذشته و کسل کننده نباشد.
– مداومت در نماز شب:
یکی از ویژگی های برجسته ایشان، مداومت بر نماز شب بود که سال ها ادامه داشت و جز در موارد بیماری ـ که دیگر قدرت جسمی اش به تحلیل می رفت ـ به هیچ عنوان ترک نمی شد. دیگر از کارهای جالب وی اهتمام جدی به «ختم قرآن» های متعدد در ماه مبارک رمضان هر سال بود که شخصا برای شادی ارواح ملکوتی علمای گذشته، شهدا و مرحومین از افراد خانواده و دوستانش انجام می داد.
– سعه صدر و خوشرفتاری با مخالفان:
دیگر از خصوصیات شایسته و برجسته آن شهید، رفتار بزرگوارانه با مخالفانش بود که موجب جذب آنان به سوی وی می شد. مخالفانی که در بسیاری از مواقع، در مورد او، اذیت ها و آزارهای فراوانی روا داشته بودند. اما آن شهید به دلیل دل بزرگی که داشت، می کوشید با روش های مختلف، آنان را از تفرقه، اختلاف، جدایی و درگیری، بر حذر داشته و به سوی وحدت و انسجام دعوت کند تا نتیجه سازنده آن به نفع همه مردم استان تمام شود.
البته ویژگی های برجسته دیگری هم از ایشان به یادگار مانده که در اذهان عمومی ثبت شده، ولی فعلا مجالی برای بیان آنها نیست و باید به همین مقدار بسنده نمود تا زمان دیگری که فرصت مناسب فراهم گردد.
منصوره احسانبخش
