طرح های شهری با مشارکت مردم نتیجه می‌دهد 

باز باران خبر/ کلانشهر رشت به عنوان مرکز استان گیلان سال هاست با بحرانی بنام ترافیک دست و پنجه نرم می‌کند که حتی احداث کمربندی و پل هم کارساز نبوده و باید طرحی نو اندیشیده شود؛ ضمن اینکه استاندار گیلان هم باید دست بکار شده و در این زمینه به طور جدی و کاربردی ورود نماید.
شهر باران های نقره ای این روزها زیر فشار ترافیک سنگینی دست و پا می‌زند؛ بوق‌های ممتد و توقف‌های غیراستاندارد به واسطه سرعت‌گیرها آرامش هر رهگذری را سلب می‌کند. البته باید اعتراف کرد که همین خیابان ها روزگاری با توجه به جمعیت موجود و حضور منطقی گردشگران بسیار دلنشین و زیبا بودند که متأسفانه این روزها به بحرانی اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده است.
وجود خیابان‌های کم‌عرض و نبود پارکینگ‌های طبقاتی همچنان افزایش مسافران و خودروها و بافت قدیمی شهر همه دست بدست هم دادند تا در ایجاد نارضایتی مردم نقش داشته باشند. البته مهندس شوقی به عنوان شهردار رشت جهت کاهش بار ترافیکی با اجرای طرحهای مقطعی از محدودیت تردد گرفته تا توسعه برخی معابر اقداماتی انجام داده اما به اعتقاد کارشناسان خبره و همچنان اظهار و نظر عده‌ای از شهروندان فهیم اینگونه اقدامات و نگاه ها ی مقطعی هم چاره‌ساز نیست بلکه باید با نگاه جامع و بلندمدت به اینگونه دردها نگاه کرد تا برای درمان آنها اندیشه درستی انجام شود.
استفاده از فناوری‌های هوشمند کنترل ترافیک، تقویت ناوگان اتوبوسرانی و ساماندهی حمل و نقل درون شهری نظیر شهرهای اصفهان یا دیگر شهرهای کشور می‌تواند چاره‌ساز باشد و از همه مهمتر پروژه قطار شهری که اخیراً با پیشنهاد استاندار گیلان طرح مطالعاتی آن در دستور کار قرار گرفته مطمئناً می‌تواند مشکل ترافیک شهر رشت که متأسفانه در حال حاضر به بحرانی تبدیل شده را رفع کند.
ضمن اینکه مسیرها و معابر مرکزی شهر رشت ازجمله مطهری، گلسار، سبزه‌میدان و خیلی از خیابان‌های دیگر شهر نظیر گلباغ نماز به گلسار دیگر پاسخگوی مردم نیستند.
البته باید عنوان کرد که هیچ طرحی بدون مشارکت مردم موفق‌آمیز نیست، فرهنگ رانندگی، احترام به قوانین و استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی باید به عنوان مسئولیت اجتماعی در میان شهروندان عزیز تقویت شود.
مردم عزیز شهر رشت شایسته اند تا دارای رفاه اجتماعی نظیر خیابانهای آرام، هوای پاک و زندگی شهری منظم باشند. البته می‌توان با همدلی مدیران شهری امیدواری ایجاد کرد تا اینکه روزی مشکل شهر را برطرف سازیم. پس ابتدا عوامل اصلی بحران ترافیک شهری مورد بررسی قرار گیرد و سپس مشکلات ریشه‌یابی شود. اما باید عنوان کرد که زیرساخت‌های ناکافی شهری، خیابانهای باریک و بافت قدیمی فرسوده شهر بویژه در مناطق مرکزی و کمبود شدید پارکینگ عمومی، افزایش وابستگی به خودروی شخصی و نبود سیستم حمل و نقل عمومی کارآمد باعث ایجاد نارضایتی مردم می‌‌شود. البته در سال ۱۴۰۳ فقط ۵۰ دستگاه اتوبوس فعال در رشت وجود داشت در حالیکه نیاز واقعی بیش از ۳۰۰ دستگاه بود. ناگفته نماند ترافیک فصلی و گردشگری در ایام تعطیلات خصوصاً نوروز در محورهای ورودی امامزاده هاشم به رشت ترافیک بسیار سنگینی را شاهد هستیم. همچنین ورود میلیون ها خودرو به گیلان و شهر رشت و انباشت آنها در ترافیک های شهری و برون شهری نشان از فشار مضاعف بر گرده شهر رشت می‌باشد.
به هر حال اقداماتی که انجام شده و برنامه‌هائی که در حال اجرا است، طرح های مقطعی و محدودیت‌های ترددی نه تنها تاکنون جواب نداده بلکه حتی هیچ تأثیری هم نداشته است. البته خرید اتوبوس‌های جدید و هوشمندسازی حمل و نقل شهری برای اسفند ماه امسال اعلام شده اما هنوز در مرحله اجرا قرار دارد. پیشنهاد و اجرای رینگ شهری در تیر ماه امسال مطرح گردید اما با کمبود اعتبارات مواجه است ؛ خوشبختانه مطالعات طرح جامع حمل و نقل آغاز شده اما نیازمند پیگیری و تأمین منابع مالی است. اجرای ۵ طرح ترافیکی با بهره‌برداری زودتر از موعد در مرداد ۱۴۰۴ گزارش شده اما نیازمند پیگیری و تأمین منابع مالی است و در نهایت نگاه بلندمدت و جامع حل بحران ترافیک نیازمند برنامه‌ریزی فراتر از اقدامات مقطعی است ازجمله تقویت حمل و نقل عمومی، افزایش تعداد اتوبوس‌ها، بهبود کیفیت خدمات و ایجاد خطوط ویژه می‌تواند نقش کلیدی را در رفع بحران ترافیک شهری ایفا کند؛ به خصوص فناوری‌های هوشمند، استفاده از سیستم‌های کنترل ترافیک، دوربین‌های هوشمند و تحلیل داده‌ها برای مدیریت بهتر جریان خودروها، اثر فراوانی خواهد داشت. البته نباید از فرهنگ‌سازی و مشارکت مردمی در این امر خطیر غافل بود. لذا جا دارد تا راه کارهای مناسبی که پیش‌بینی شده مطرح شود.
1- تقویت حمل و نقل عمومی، افزایش ناوگان اتوبوسرانی، ایجاد خطوط ویژه و توسعه تاکسی‌های هوشمند
2- فناوری‌های هوشمند استفاده از سیستم‌های کنترل کیفیت و دوربین‌های تحلیلی برای مدیریت جریان خودروها
3- فرهنگ‌سازی و مشارکت شهروندان، تغییر رفتار رانندگی، احترام به قوانین و حقوق شهروندی و ترویج استفاده از وسایل نقلیه عمومی، مدیریت یکپارچه شهری هماهنگی بین شهرداری، پلیس راهور و دستگاه‌های خدماتی برای اجرای طرح‌های پایدار می‌تواند راهگشای مشکلات ترافیکی شهر رشت باشد.

دکتر حامد عبداللهی
کارشناس امور اجتماعی