ویژگی های شورای شهر تاثیر گذار

باز باران خبر/ انتخابات شورای شهر که این روزها پارلمان شهری نیز نامیده می شود، چندی دیگر برگزار می شود و امور و مدیریت یک شهر با همه مصائب و مواهبی که دارد بر عهده گروهی منتخب قرار می گیرد. 

البته کاندیداهای متعددی با سلایق و برنامه های مختلف برای ورود به شورای ششم پا به عرصه گذاشته و از هر فرصتی برای اعلام و رونمایی از برنامه های خود استفاده می نمایند؛ اگر کمی موشکافانه به مسایل شهری بیندیشیم، سوالات متفاوت و فراوانی به ذهن خطور می کند؛ اعضای شورای شهر باید از جنبه های مختلف مدیریتی، روانشناختی، جامعه شناسی و موارد دیگر چه برتری نسبت به مردم عادی داشته باشند و یا کاملتر بگوییم عضو موثر و شورای تاثیرگذار چه کارکرد و ویژگی دارد؟ 

۱- شورای شهر به مثابه پارلمان شهریست و وقتی این اسم خاص به زبان می آید سیاست گزاری، تالیف و تصویب قوانین، تداعی می شود. سیاست گزاری یا با کمی ارفاق برنامه ریزی در شورای شهر به ما این را می گوید که باید با استفاده از اطلاعات موجود، بررسی نقاط ضعف و قدرت، فرصت ها و آسیب ها، نیاز سنجی و آینده پژوهی، استفاده از تجارب و نظر صاحبنظران، افقی برای توسعه شهر ترسیم و البته راه های دستیابی و رسیدن به آن را طبق واقعیت ها پیش بینی کرد. بر این اساس در چشم انداز و برنامه مطلوب؛ برنامه های دهان پر کن، تقلیدی و به اصطلاح فضایی در جهت مشغول سازی افکار عمومی جایی ندارد. 

۲- اگر وظایف شوراهای شهر را مطالعه کنیم متوجه خواهیم شد که شورای شهر فقط وظایف مربوط به امور شهرداری را بر عهده ندارد بلکه می تواند در بسیاری از امور مربوط به شهر تاثیرگذار باشد. لازم است اعضای شورای شهر با تمام ظرفیت های قانونی موجود آشنا و به نحو مطلوب از آن استفاده نمایند. ذکر این نکته ضروریست که شورای شهر تنها محلی برای امور روزمره، کمک های بلاعوض، مهر تایید و معرفی کردن و این طور موارد نیست! بررسی مشکلات مردم. امر بسیار مهم و از وظایف انسانی و عرفی است اما هیچ یک از اعضا حق ندارند وقت خود را فقط صرف این موارد کنند!

۳- انتخاب یک شهردار خوب و با ثبات، می تواند عاملی مهم برای سنجش توان شورای شهر باشد و ویژگی های شهردار مطلوب با توجه به شرایط و مشخصات آن شهر بر می گردد. نقش شورا انتخاب مناسب، حسابرسی، نظارت قانونی و دقیق بر عملکرد شهردار و البته عدم فشار بر وی جهت انجام امور شخصی یا سفارش ها است.   اگر بررسی کنیم می بینیم بسیاری از اختلافات بین شهردارها و شوراها به دلیل نامطلوب بودن تقاضاها و بده بستان ها بوده و وقتی کار به گروکشی و رو کردن تخلفات بین شورا و شهردار و در کل اختلاف ها و درگیری ها برسد، تنها شهر و مردم هستند که متضرر می شوند.  

با مشخصاتی که از ویژگی های شورای تاثیرگذار و مطلوب در بالا گفته شد می توان ویژگی های یک عضو موثر برای شورا را نیز برشمرد که به شرح زیر است:

۱- دارای روحیه کار جمعی و تشکیلاتی: تعالی و اعتماد به نفس بالا یکی از ویژگی مهم برای عضو شوراست. چنین فردی به راحتی می تواند به کار و تصمیم جمعی پایبند باشد. این پایبندی تنها به پذیرش رای جمع نیست که این از بدیهیات است. آن چه مهم است حفظ همگرایی و روحیه همکاری در کنار پایبندی به اصول و عقاید منطقی و شخص می باشد. 

۲-مشاوره پذیر: شورای شهر دارای کمیسیون های مختلفی است که هرکدام به نحوی به امور شهر می پردازند. اعضای آن کمیسیون ها باید با منطق توجه به تخصص گرایی، استفاده از صاحب نظران و اهل فن انتخاب شوند. کمیسیون های شورای شهر جای افرادی توانمند است که بتوانند به اعضای شورا خوراک فکری و ایده های عملی مناسب داده و برای حل مشکلات شهر راهگشا باشند. 

۳- مسوولیت اجتماعی بالا: اعضای شورای شهر به مانند مدیران یک جامعه باید دارای مسوولیت اجتماعی بالا بوده و در واقع بتوانند الگوی سایر افراد و آحاد جامعه باشند. این بدان معناست که آن ها باید با عملکرد مثبت، اخلاقی و کارایی و اثربخشی بالا همین روحیه را به محیط تزریق نمایند. عدم برتری منافع شخصی و رفاقتی بر منافع شهر در تصمیم گیری ها و انتخاب ها، حفظ استقلال و عزت نفس در شرایط بحرانی از جمله ویژگی های مهم یک عضو شوراست؛ عضوی که بنا بر هر دلیلی مهر و امضای خود را در اختیار دیگران قرار می دهد قاعدتا نمی تواند نماینده مناسبی باشد. 

۴- تخصص و اطلاعات کافی: به نظر نگارنده اینکه بگوییم یک عضو شورای شهر حتما باید دارای یک تخصص به مانند مهندسی عمران یا شهرسازی باشد، عبارت صحیحی نیست. در یک شورای شهر تلفیقی از تجارت و تخصص های مرتبط لازم است از مهندسان حوزه عمران و شهرسازی و معماری گرفته تا جامعه شناسان و حقوق دانان.موضوع و بحث اینجاست که شخصی که می خواهد عضو شورای شهر شود باید در درجه اول به قوانین و وظایف و نیز به میزان لازم به تخصص ها و امور اجرایی شهر احاطه کافی داشته باشد. همچنین در مورد مشکلات متفاوتی که در شهرش وجود دارد در زمینه های مختلف بتواند با استفاده از مطالعه و تخصص خودش و نیز نظر مشاوران، صاحبنظر بوده و تصمیم صحیح اتخاذ نماید.

دکترمصطفی عباسی _ حقوقدان واستاد دانشگاه