جشنواره تمشک و همت مسئولان 

باز باران خبر/رضا حقی

این روزها مصادف است با عرضه تمشک و به باز آمدن آن در سطح شهر رشت و استان گیلان؛ میوه خوشمزه ای که قطعا خاصیت های فراوانی دارد.

به این بهانه هجدهمین یادداشت برند سازی را به جشنواره تمشک اختصاص می دهم.

تمشک تنها میوه ارگانیک ایران است که از اواخر خرداد ماه رسیده میشود و در تیر و مرداد ماه هم بصورت مطلوب و کیفی رسیده می‌شود. چون این میوه به صورت خودرو و جنگلی در بسیاری از شهرهای شمالی ایران وجود دارد و نیاز به سم و کود و… نخواهد داشت.

میوه‌ای با خواص فراوان که برای بسیاری از بیماری‌ها نیز موثر شناخته شده و علاوه بر میوه برگ‌های آن نیز به عنوان دمنوش استفاده می‌شود.

البته حدود ۶ سال پیش کمیته‌ای در استانداری گیلان تشکیل شد به اسم ۲۰۲۰ که می‌خواستند برنامه‌هایی برای سال ۲۰۲۰ در بخش گردشگری رقم بزنند. در آن کمیته از من نیز دعوت شد تا برای شهرهای مختلف با توجه به پتانسیل موجود در آن شهرها جشنواره تخصصی پیشنهاد بدهم.

برای کلیه شهرهای گیلان حتی بخش‌ها نیز با توجه به محصول آن شهرستان جشنواره خوراک محور پیشنهاد دادم و به متصدی امور گفتم همه این محصولات می‌توانند به بهانه برگزاری جشنواره  تأثیرات شگرفی بر اقتصاد شهر و استان  داشته باشند.

ضمن اینکه توضیح دادم که برگزاری جشنواره در ایران از اساس درست برنامه‌ریزی نشده و اکثر جشنواره‌ها فقط یک اسم را یدک می‌کشند و معمولاً به صورت جنگ برگزار می‌شود.

البته برنامه‌های جانبی ثابت نیز دارند که نقش محوری نیز دارد

برنامه‌های جانبی مثل موسیقی، اجرای نمایش، سخنرانی مسئولین، عرضه محصولات صنایع دستی غیر مرتبط و هیچ اتفاق خاصی برای محصول اصلی جشنواره که به نام آن جشنواره برگزار شده نیز نمی‌افتد!

چون هیچگونه برنامه‌ریزی، اهداف و جمع آوری سازمان‌ها و ادارات مربوطه برای برندسازی در راستای تحول اقتصادی، جذب توریست همراه کردن اصناف شهرستان مربوطه انجام نمی‌گیرد و صرفاً یک جنگ است که به صورت چند ساعت اجرا می‌شود و  خیلی زود هم تمام می‌شود.

برگزاری این گونه جشنواره‌ها باید با اهداف خاص برنامه‌ریزی شده و با مشارکت مردم منطقه و هدایت و حمایت مسئولین مربوطه همراه باشد

با این تفاسیر فکر می‌کنید کدام یک از این جشنواره‌هایی را که پیشنهاد داده‌ام قابلیت برگزاری جشنواره را ندارد، بگویند تا جزئیات آن جشنواره را تشریح کنم.

اسامی جشنواره ها را بررسی کردند و گفتند جشنواره تمشک قابلیت این

کارها یی را که گفتید را ندارد.

گفتم کمی جشنواره تمشک را برای شما توضیح می دهم تا به اهداف آن آشنا شوید.

تمشک یک اسم دارد – تنها میوه ارگانیک ایران – این عنوان به تنهایی قابلیت برندسازی در کشور را دارد.

در جشنواره تمشک که مد نظر دارم  بخش‌های مختلفی مانند بخش خوراک و بخش غذاهای مخصوص با تمشک تهیه  می‌شود.

با میوه تمشک در ایران معمولاً مربا، دسر و شربت درست می‌کنند و

بسیاری از محصولات خلاقانه را می‌توان با برگزاری مسابقات آشپزی و شیرینی پزی به عموم مردم معرفی کرد.

وقتی تنوع استفاده از تمشک در انواع شیرینی، دسر و خوراک در جشنواره دیده شود، باعث جذب سرمایه‌گذار در این بخش می‌شود که منجر به تولید انبوه و صنعتی این محصولات خواهد شد

ایجاد شور و نشاط و افزایش سرمایه اجتماعی یکی از بخش‌های هر جشنواره می‌تواند باشد ولی اگر این شور و نشاط منجر به ایجاد چرخه اقتصادی و برندسازی شهری تبدیل شود آن وقت این جشنواره می‌تواند به برند یک شهر تبدیل شود.

البته در آن زمان به مسئولین مربوطه وقت استانداری گفتم اما نکته مهم در مورد تمشک این است که جز معدود جشنواره‌هایی است که می‌تواند استانداری گیلان نقش مستقیمی در اجرا و برگزاری آن داشته باشد.

استان گیلان حدود ۲۵۰ هزار هکتار مرتع  دارد که در این میان بسیاری از قسمت‌هایی از این مراتع پوشیده از تمشک‌های وحشی، ازگیل و زالزالک هستند.

استانداری می‌تواند در هماهنگی با منابع طبیعی و جهاد کشاورزی این مراتع را در اختیار بخش خصوصی قرار دهد و مردم در قالب قطعات ۵ الی ۱۰ هکتاری اقدام به کشت تمشک و انواع میوه های بری مثل بلک بری و رزبری کرنبری، بلو بری، گوجی بری و لوگان بریگ نمایند.

چون در مناطقی که استعداد کاشت تمشک به صورت خودرو وجود دارد تمام میوه‌های خانواده بری در آن قابل کشت است و بعد از اینکه زمین‌های مذکور به باردهی رسید می‌تواند به صورت اجاره به شرط تملیک در اختیار مردمی که آن زمین‌ها را مورد کشت قرار دادند در آید و توضیح دادم این یک طرح جدید نیست و یک دهه قبل به عنوان طرح طوبی در بسیاری از استان‌های کشور اجرا شد و مراتع زیادی در قالب طوبی در زیر کشت زیتون قرار گرفت و الان در مالکیت بخش خصوصی است و  به بهر برداری رسیده که با این کار خود ۲۵ استان کشور دارای محصول زیتون شده‌اند.

به هر حال با برگزاری جشنواره تمشک و ورود استانداری گیلان به صورت موثر دراین جشنواره اقتصاد این استان را متحول خواهد کرد.

چون میوه‌های خانواده بری و تمشک جز میوه‌هایی با قیمت بالای جهانی است و بازار  خوب و  تقاضای جهانی بالا را دارا می باشد.

ولی به شرط اینکه برگزاری جشنواره تمشک به صورت نمادین و صرفاً با سخنرانی استاندار و فرماندار و اجرای موسیقی همراه نباشد  بلکه در یک فرایند برنامه‌ریزی شده این امر محقق شود.

حال بماند که کارگروه ۲۰۲۰ بعد از برگزاری چندین جلسه کلاً تعطیل شد و هیچ اتفاقی نیفتاد. ولی مراتع گیلان و میوه جنگلی تمشک کماکان می‌تواند رشت و استان گیلان را به تنهایی به قطب گردشگری تبدیل نماید چون علاوه بر جذب توریست و دیدن باغ‌های انبوه تمشک و انواع بری در طول فصل تابستان به طور مستقیم ارزآوری فوق العاده ای را برای منطقه رقم بزند بلکه  می تواند این منطقه را به قطب تولید و صادرات این محصولات منحصر به فرد تبدیل نماید این طرح بدون هیچ سرمایه‌گذاری دولتی انجام خواهد گرفت و صرفاً با در اختیار گذاشتن مراتعی که اکنون بدون استفاده مانده  به بخش خصوصی و عموم مردم صدها شغل مستقیم در تولید  و صادرات این محصولات بوجود می آید.

ضمن اینکه در پی ایجاد کارخانه‌های متعدد، میوه خشک کنی، آب میوه، مربا و مار مالاد،کنسرو، کمپوت ، دسر و انواع کیک و کلوچه مخصوص تمشک وانواع بر ی هزاران شغل مستقیم وغیره مستقیم ایجاد نمود.

گفتنی است در کشورمان تاکنون در شهر های نکا کیاشهر و سیاهکل جشنواره تمشک برگزار شده است.

در بین شهر های شمال کشور رشت خاستگاه بس دیرینه در تمشک دارد و

بیش از نیم قرن است که خود شاهد این مسئله هستم که از خرداد تا مرداد چله خانه رشت مرکز فروش تمشک این شهر است و در سالیان اخیر به میدان فرهنگ، خیابان سام و سایر مغازه های شهر نیز تسری یافته و فروش تمشک  آن انجام می‌گیرد.

بی شک برگزاری جشنواره  تمشک باوجود پتانسیل بزرگ مراتع بکر در منطقه لاکان و سراوان و سنگر  و امامزاده هاشم با هماهنگی مدیریت شهری و وزارت کشور یعنی استانداری و منابع طبیعی و جهاد کشاورزی می تواند اقتصاد این منطقه را متحول کند.