در دنیای امروز شهرنشینی با همه ابعاد وجودی اش با گام های بلندی به جلو می رود و مدیران شهری با توجه به گسترش شهرنشینی و ضرورت داشتن شهرهایی ایمن، سبز و پاک تلاش می کنند به انتظارات شهروندان و سازمان ها از شهر و مدیریت شهری پاسخ دهند و برای اداره شهر در فضای متحول شده امروز برنامه ریزی و فعالیت نمایند.
شهرداری ها با توجه به وظایفی که مطابق قانون برای سازماندهی امور مختلف شهرها و توانمندکردن آنها برعهده دارند، دارای جایگاه ویژه ای در سطح مدیریت شهری،عموم شهروندان، افکار عمومی جامعه و رسانه ها هستند. مجموعه فعالیت ها و تشکیلات شهرداری ها به دلیل ارتباط با زندگی روزمره تمامی شهروندان به طور منحصر به فردی در سطح جامعه و رسانه ها مطرح است و شاید از این حیث دستگاهی نظیر شهرداری وجود نداشته باشد.
بسیاری از شهروندان در طول شبانه روز به طور مستقیم و عینی با برخی فعالیت های شهرداری ها نظیر حمل و نقل عمومی، زیباسازی شهری، ساماندهی پسماندها، توسعه فضای سبز، مبلمان شهری، ساخت و ساز، احداث و بهسازی پیاده روها و معابر، آرامستانها، آتش نشانی، خدمات ایمنی و… مواجهند و اخبار این رویدادها را نیز از طریق رسانه های ارتباط جمعی پی گیری می کنند.
یک نکته مهم در خصوص شهرداری ها این که هر چقدر عملکرد آنها از نظر شهروندان مطلوب باشد، میزان رضایت شهروندان از مجموعه مسئولان شهر، منطقه، استان و کشور نیز افزایش می یابد؛ بنابراین عملکرد شهرداری ها و دهیاری ها که در صف نخست خدمت رسانی به مردم شهرها و روستاها هستند، از ابعاد گوناگون دارای اهمیت می باشد. ضمن اینکه خدمات شهرداری ها و دهیاری ها تاثیر بسزائی در برقراری عدالت در جامعه به ویژه در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته دارد.
هم اکنون تمامی شهروندان در شهرهای کوچک و بزرگ به دلیل ارتقای سطح سواد در جوامع، گسترش رسانه های خبری، آگاهی از حقوق قانونی خود، اهمیت یافتن وجود مناطق شهری پاک و ایمن و… نسبت به گذشته انتظارات بیشتری از مسئولان اداره شهر به ویژه مدیران شهری شامل شهرداری ها و شوراهای شهر دارند. همچنین اداره و مدیریت شهرهای امروز نسبت به گذشته دستخوش تحولات گسترده ای شده و عملکرد شهرداری ها نه تنها از لحاظ حجم و تنوع فعالیت ها بلکه ازلحاظ نحوه انجام امور، ساختارهای حاکم بر مدیریت شهری و قوانین و مقررات با شهرداری های گذشته متفاوت شده است.
گفتنی است حرکت مناسب و تاثیرگذار در این عرصه از سوی شهرداری ها نیازمند ارزیابی ها و پژوهش های کاربردی و علمی مطابق با نیازهای شهر و شهروندان، تعریف مجدد شاخص های شهرنشینی و تلاش برای ارتقای آنها، روزآمدکردن برنامه ریزی ها برای اتخاذ راهکارهای مناسب وعملیاتی برای مواجهه با موضوعات اصلی مدیریت شهری نظیر گسترش حمل و نقل عمومی،مقابله با آلودگی محیط زیست وهوا، نوسازی بافتهای فرسوده شهری، مدیریت بحران، توسعه فضای سبز، تحقق شهرداری و شهرهای الکترونیک، پدید آوردن زیرساختهای لازم برای فعالیت های اداری، تجاری، رفاهی، ورزشی در شهر، جلوگیری از مهاجرت به شهرها، ایجاد نشاط در شهرها و ایجاد درآمدهای پایدار برای شهرداری هاست.
دکترمصطفی عباسی – حقوقدان
