درگذشت مرحوم بافکر، مرگ یک سینمادار نبود، غروب یک تفکر بود

سینماداری، مانند تهیه کنندگی،کارگردانی،بازیگری و…اصول و کلاس خاص خود را دارد و هرکسی نمی تواند وارد این عرصه شده و در آن موفق باشد.

وضعیت سینماداری در کشورهای پیشرفته و صاحب سینما کاملا تعریف شده است،اما در ایران چنین نیست.این به معنی آن نیست که در ایران سینمادار حرفه ای و صاحب کلاس نداشته و نداریم،داریم اما تعدادشان در حال حاضر بسیار کم و انگشت شمار است.
اکثر کسانی که پیش از انقلاب وارد حرفه سینماداری شدند،صاحب سرمایه بوده و در دنیای تجارت و مشاغل دیگر شناخته شده بودند.این موضوع خیلی مهم است،زیرا این افراد هرچند به سینماداری به عنوان یک شغل نگاه می کردند،اما چون عشق و عرق فرهنگی نیز داشتند، توسعه فرهنگی و آسایش و تفریح مردم برای شان مهم تر از کسب مال بیشتر بود.
پس از انقلاب، سینماهای زیادی به دلایل مختلف تعطیل شدند،اما با وجود تمام سختی ها،سینماداران باقی مانده توانستند با تلاش زیاد سالن های خود را سرپا نگه دارند که الحق کار سترگی بود.
برخی از سالن های سینما،حتی نسبت به پیش از انقلاب رونق بیشتری پیدا کردند که آمار تعداد بالای تماشاچیان گواه صادق این ادعاست،اما عده ای تازه وارد،تمامیت خواه و متخاصم که همه چیز را برای خود می خواستند و می خواهند،برای اینکه سینماداران را به روز سیاه بنشانند و مخاطبان را از سالن های سینما فراری دهند،با همراهی مدیران ناآگاه دولتی،توطئه محدودیت و ممنوعیت اکران فیلم های خارجی را مانند کودتاگران عملی کرده و با این کودتای خاموش ،سالن های سینماهای اصیل ایران را به تعطیل کشاندند.شدت ضربه آنچنان بود که چراغ کل سینماهای لاله زار تهران که قلب تپنده فرهنگ ایران نوین محسوب می شد هم به خاموشی گرایید.سینمادارانی که در سخت ترین شرایط با چنگ و دندان سالن های خود را حفظ کرده بودند،دیگر تاب نیاورده و آنها را به حال خود رها کردند. عده ای از این تمامیت خواه ها بعدها خودشان بعضی از سینماها راخریدند و به زور، خودشان را سینمادار جا زدند که بعد از گذشت سال ها هنوز با اصول اولیه سینماداری نیز آشنا نشده و اکثر سالن های شان کم مخاطب است.
برخی نیز به پردیس سازی روی آوردند تا سری بین سرها درآورده و صاحب ملک و مایملک شوند که کلا از دایره سینماداران خارج هستند،زیرا این عده به دو دلیل وارد این حرفه شدند،کسب مال و استفاده از امکانات دولتی برای به دست آوردن ملک که هر لحظه بر قیمت آن افزوده می شود.حقیر متاسفانه هیچ کدام از این پردیس سازان و سینماداران تازه کار و تحمیلی را ندیده ام که عرق و عشقی به فرهنگ ایران زمین ، سینما و مردم داشته باشند.
زنده یاد حاج صفرعلی که سینما را هویت و موجب ارتقای اندیشه می دانست، ۴۵ سال پیش سینما رادیو سیتی را در سبزه میدان رشت تاسیس کرد که بعدها به سینما شهرطلایی و بعد از انقلاب به ۲۲ بهمن تغییرنام داد.وی یکی از تجار بزرگ برنج کشور بود و با درآمد زیادی که از این راه کسب می کرد،نیازی نداشت تا برای به دست آوردن درآمد بیشتر به عرصه سینماداری وارد شود،اما اندیشه والا،عرق ملی ،عشق به فرهنگ و علاقه به مردم باعث شد سینمایی تاسیس کرده و با نمایش فیلم های مطرح دنیا سطح اندیشه مردم را بالاتر برده و تفریح و سرگرمی سالمی برای آنان پدید آورد.مانند مرحوم بافکر سینماداران دیگری نیز بودند که با این اهداف وارد حرفه سینماداری شدند ،اما اکنون تعدادشان از انگشتان یک دست هم کمتر است.امروز کدام سینمادار تازه به دوران رسیده ای را سراغ دارید که برای بالا بردن سطح اندیشه مردم و رفاه حال آنان پردیس بسازد یا سینما به تملک خود درآورد؟هیچ!
پردیس های سینمایی امروز برای توسعه اندیشه و فرهنگ ساخته نمی شوند،بلکه همان برج سازی است که تغییر نام داده.دادن زمین از سوی شهرداری ها و کمک های ویژه سازمان سینمایی و نهادهای دیگر و کمی سرمایه گذاری باعث شده تازه به دوران رسیده های کاسب،صاحب املاک گرانقیمتی شوند که هر لحظه بر قیمت آنها افزوده می شود! فرهنگ و مردم اصلا به حساب نیامده و نمی آیند.زمانی سینمادارانی مانند مرحوم صفرعلی بافکر،زنده یاد صابر رهبر و برخی دیگر،سعی داشتند فیلم هایی را روی پرده سالن های خود ببرند که هم سرگرم کننده باشند و هم سطح اندیشه و ذائقه مردم را بالا ببرند.
اغلب فیلم هایی که امروز در پردیس های سینمایی نمایش داده و می شوند،آثاری ضعیف و سخیف هستند که با کپی ناشیانه از روی فیلمفارسی های ورشکست شده تولید و روی پرده رفته اند.هدف اصلی تمامیت خواه ها،مدیران کارنابلد و پردیس داران تازه به دوران رسیده،این بود و هست که سطح اندیشه مردم را پایین آورده و ذائقه شان را تغییر دهند تا فیلم خوب را از بد تشخیص ندهند.این یعنی دشمنی با سینما،مردم و فرهنگ ایران.
درگذشت اندیشمند جوانمردی چون مرحوم صفرعلی بافکر،مرگ یک سینمادار نبود،بلکه غروب یک تفکر بود،تفکری که هدف اصلی آن اعتلای هنر و فرهنگ ایران بود و بالا بردن سطح اندیشه مردم.

سیدرضا اورنگ – سردبیر سابق روزنامه سینمایی بانی فیلم