✅چند روز پیش خبرى منتشر شد که بازتاب چندانى در رسانه هاى داخلى کشور ما نیافت.
خبر کوتاه است:
پروژه احداث ساختمان چوبى هفتاد طبقه (!) بزودى در توکیو آغاز مى شود.
در ذهن شنونده، ساختمان چوبى ٢ یا ٣ طبقه امرى قابل تجسم است.
در کشورهایی مثل کانادا و آمریکا نیز، ساختمان چوبى ۵ یا ۶ طبقه به کرات ساخته مى شود. اما ساختمان چوبى ٧٠ طبقه آنهم در شهرى زلزله خیز مانند توکیو؟!
✅این خبر در دل خود، یک پیام اولیه دارد: «تکنولوژى» (بخوانیم اعتماد به نفس مهندسى) ساختمانهای چوبى در ژاپن، به سطحی رسیده که جسارتِ احداث چنین سازه اى را بر زمین لرزان توکیو پدید آورده.
در حال حاضر رکوردِ بلندترین ساختمان چوبى دنیا، در دانشگاه بریتیش کلومبیاى کانادا (UBC) با ۱۸ طبقه است.
✅اما این پیام، لایه اول، یا سطحى ترین دریافت، از خبر مذکور مى تواند باشد. بیایید خبربالا را جور دیگرى بخوانیم:
همیشه پشتِ کارهاى بزرگ، مردانِ بزرگى قرار دارند. به تعبیر سعدى:
«کین کارهاىِ مشکل، دادند به کاردانها »
ببینیم پشتِ سرِ این پروژه عظیم، چه کسانى هستند؟!
سوالِ مشخص تر اینکه: «پولِ» چنین پروژه ای را چه کسی می دهد؟ چنین سازه ای را، چه کسی «طراحی» می کند؟ «دانش فنیِ» چنین جسارتی ، از کجا آمده؟!
✅اما پاسخ سوالات مذکور:
پولِ این پروژه عظیم، بالغ بر ۶۰۰ میلیارد ین، یا ۵.۶ میلیارد دلار (بیش از یک ونیم برابرِ کلِ بودجه وزارت راه و مسکن ایران در سال ۹۷) را «صنایع چوب سومی تومو» تامین می کند.
خُب این آقای سومی تومو چه کسی است که فقط یکی از شرکتهایش، (صنایع چوبش) چنین پول هنگفتی دارد؟!
خلاصه اینکه، صنایع چوب وجنگل سومی تومو (Sumitomo Forestry) قرار است درسال ۲۰۴۱ جشن ۳۵۰ اُمین سالگرد ثبت شرکتش را بگیرد. برای این جشن، یک ساختمان چوبی ۳۵۰ متری را به عنوان کادوی این جشن تولد، احداث می کند!
سِیرِ اعداد و ارقام را ببینیم! همیشه اعداد و ارقام حرف می زنند.
یک پرانتز باید باز کرد در وسط این بحث: مگر می شود شرکتی ۳۵۰سال عمر داشته باشد؟ مگر می شود «ورّاث» در یک خانواده، چند نسل با هم دعوا و جر و منجر نکرده باشند، و یک شرکت در یک خانواده باقی مانده باشد؟ چرا به چنین خانوادۀ خفنی در ژاپن «مافیا» نمی گویند؟ چرا اموالشان مصادره نشده؟
✅اما برویم سراغ سوال دوم:
چه کسی این سازه را طراحی می کند؟
طراح این سازه شرکت نیکّن سِکّی است(Nikken Sekkei). نیکن سکی یک شرکت ساختمانی است که ۱۱۸سال پیش تاسیس شده است. در مدت این ۱۱۸ سال، ۲۰هزار پروژه در ۴۰کشور دنیا طراحی کرده است. باز همان سوال مطرح می شود که: چطور می شود بین اعضای هیات مدیره یک شرکت، ۱۱۸ سال دعوا و مرافعه به سطحی نرسد که منجر به “متلاشی” شدن شرکت بشود؟ رمز و رازِ این حرکتِ مستدام، چیست؟
نیکن سکی، با چنین عقبه ای، صاحب برترین مغزها و مهندسان طراح ژاپنی است. و دستِ برتر در حوزه طراحی. و کسی هم او را «مافیا» خطاب نمی کند.
✅اما سوال سوم: دانش فنی چنین کاری از کجا می آید؟
مثالی در این باب باید ذکر شود که می تواند گویای جواب این سوال باشد. نُه سال پیش در میز زلزله کوبه، در آزمایشی شرکت کردم که حاصل همکاری دانشگاه کولرادو آمریکا با دانشگاههای توکیو، کیوتو و کوبه بود. در آن تست، یک ساختمان چوبی ۸ طبقه با مقیاس واقعی، روی میز زلزله آزمایش شد. در آن زمان، صَرف چنین پول هنگفتی برای «یک آزمایش»، برای بسیاری باعث تعجب بود. حاصل آن گونه مطالعاتِ جدى و عمیق آزمایشگاهی و آکادمیک، می شود این گونه تجلی در بخش صنعت.
?چیزی که در مورد این پروژه چوبی ۳۵۰متری باید گفت اینکه، این دست پروژه ها در ژاپن، نماد هستند. نماد هایی که ما، عمدتا در آنها «دانش فنی» را متجلی می بینیم، ولی، اینها «میوه» و «محصول» یک سلسله حرکتهای “تدریجی”، “پیوسته” و “مستدام” هستند در کشوری که ذهن ها، بیش از آنکه به فکر انقلاب و دگرگونی باشد، به فکر ادامۀ کارِ نسلِ قبلی است. در کشوری که شرکت ها، عمرهای بیش از صدسال دارند. در کشوری که بین اعضای هیات مدیره، بعد از پانزده/بیست سال، دعوا و دادگاه کشی و نفرت رخ نمی دهد. ماجرا، بیش از آنکه فنی باشد، اخلاقی است.
? @MostafaTajzadeh
